ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ!
H ομιλία του διακεκριμένου Δικηγόρου ε. τ. Γιώργου Αμπατζή, που αναφέρεται με τεκμηριωμένα στοιχεία στον περίφημο Αρχαίο ΜΥΘΟ ΤΟΥ ΜΕΛΑΜΠΟΔΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΙΤΙΔΕΣ και για τα Διαχρονικά του Μηνύματα, που απορρέουν από αυτόν. Η ομιλία έγινε στην πετυχημένη εκδήλωση, που οργάνωσε η ΑΜΚΕ «ΙΦΙΑΝΑΣΣΑ» (iphianassa.org), σε συνεργασία με την ΙΑΤΡΙΚΉ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, στις 26 Ιουνίου 2024, στην Πάτρα, με τίτλο: «Η Άγνωστη Μυθολογική Παράδοση του τόπου μας – Σπήλαιο Των Λιμνών Καστριών Καλαβρύτων και Ναός της Αρτέμιδος Ημερασίας». Στην εκδήλωση μεταξύ άλλων παρέστησαν ο Αντιεριφερειάρχης Π.Ε. Αχαΐας Φωκίων Ζαΐμης, η Δήμητρα Γεωργακοπούλου – Μπάστα τέως Περιφερειάρχης Ηπείρου και πρώην Αντιπρόεδρος Περιφερειακού Συμβουλίου ΠΔΕ, ο Λυκούργος Σταυρουλόπουλος περιφερειακός σύμβουλος ΠΔΕ, η Νάντια Ασκούνη Αντιδήμαρχος Οικονομικών – Πολιτισμού, Εθελοντισμού και Κοινωνικής Προστασίας Δυτικής Αχαΐας, ο Αριστείδης Γκολφινόπουλος Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Καλαβρύτων της Δημοτικής κοινότητας Αροανίας, ο τέως Αντιδήμαρχος Οικονομικών του Δήμου Πατρέων Γιώργος Ζαφειρόπουλος, πρόεδρος του Παγκαλαβρυτινού Συλλόγου Φώτης Παπαθεοδώρου μαζί με τα μέλη του Δ.Σ., ο ιστορικός και φιλόλογος Σπυρίδων Γκουρβέλος και ο γιατρός χειρουργός Ιωάννης Πετρόχειλος.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με την στήριξη της ΠΔΕ και την πολύτιμη αρωγή του εξαίρετου συμπολίτη και εκλεκτού φίλου της «ΑΜΚΕ ΙΦΙΑΝΑΣΣΑ» Σταύρου Αγγελόπουλου, διευθυντή της εταιρείας του «VAKTRO SCIENTIFIC».
Σκοπός της εκδήλωσης ήταν η προβολή του Μυθικού Σπηλαίου Καστριών, δίνοντας έμφαση στην σημαντικότητα της ανάδειξής του για την Αχαΐα. Ας σημειωθεί ότι η ανακάλυψη του Σπηλαίου Καστριών – εφέτος μάλιστα (5 Νοεμβρίου 2024) συμπληρώνονται εξήντα (60) χρόνια από αυτή (5 Νοεμβρίου 1964) – αναβίωσε την Ελληνική μυθολογία!!!
Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΜΠΑΤΖΗ:
Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Θέλω να επισημάνω από τη αρχή ότι το θέμα που αποτελεί το αντικείμενο αυτής της εισήγησης έχει άμεση σχέση με την ιατρική επιστήμη. Όμως η ιστορία του Μελάμποδα, γενάρχη των Μελαμποδιδών, όπως και η θεραπευτική μέθοδος που αυτοί ακολούθησαν έχει και μυθολογικά, θρησκειολογικά ακόμα και φιλοσοφικά στοιχεία. Αυτών ακριβώς των στοιχείων η διερεύνηση μέσα στη διαδρομή του χρόνου θα είναι το κύριο αντικείμενο αυτής της εισήγησης , από τα οποία θα προκύψει και η θεραπευτική μέθοδος που ακολούθησε ο Μελάμπους και οι Μελαμποδίδες.
ΙΙ. Ο ΜΕΛΑΜΠΟΥΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΛΑΜΠΟΔΙΔΕΣ
Στα παλιά χρόνια η ιατρική επιστήμη ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με την μαντική τέχνη. Ο Ιπποκράτης έχει πει χαρακτηριστικά ότι η συγγένειά τους οφείλεται στο γεγονός ότι και οι δύο έχουν τον ίδιο πατέρα, τον Απόλλωνα. Ένας τέτοιος μάντης και σοφός (ιατρομάντης) ήταν ο Μελάμπους, γυιός του Αμυθάονα και γενάρχης του μαντικού γένους των Μελαμποδιδών. Ό,τι γνωρίζουμε για τον Μελάμποδα και τους διαδόχους του το αντλούμε κυρίως από την «Μελαμποδία», ένα από τα τελευταία αρχαία έπη το οποίο αποδίδεται, λανθασμένα κατά μία άποψη, στον Ησίοδο, που περιέχει τόσο μυθολογικά όσο και ιστορικά στοιχεία. Επίσης σημαντικές πληροφορίες γι’ αυτόν μας δίνουν οι αρχαίες πηγές με κύριους εκπροσώπους τους, εκτός από τον Ησίοδο και την Μελαμποδία του, τον Απολλόδωρο τον Αθηναίο, τον Διόδωρο, τον Στράβωνα, τον Βακχυλίδη. Διαφωτιστικές είναι επίσης και οι καταχωρήσεις που υπάρχουν στην Παλατινή Ανθολογία. Από τις πηγές αυτές προκύπτει ότι ο Μελάμπους ήταν ο πρώτος γιατρός της αρχαιότητας, αρχαιότερος από τον Ασκληπιό και τον Ιπποκράτη. Αυτός θεμελίωσε την ιατρική επιστήμη στον ελλαδικό χώρο και κατά συνέπεια σε ολόκληρο το ανθρώπινο γένος.
Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι ο μύθος του Μελάμποδα εμφανίζεται στην αυγή του ανθρώπινου πολιτισμού και εκφράζει τις πρώτες προσπάθειες του ανθρώπου να ανιχνεύσει τις μυστικές αιτίες της ασθένειας και να συστηματοποιήσει τις γνώσεις που οδηγούν στην θεραπεία της.
Τα μέσα και τις μεθόδους που υιοθέτησε ο Μελάμπους για την θεραπεία της ασθένειας ακολούθησαν πιστά οι επίγονοί του, οι αποκαλούμενοι Μελαμποδίδες, ανάμεσα στους οποίους εξέχουσα θέση κατέχουν ο Αμφιάραος, ο Οϊκλής που συντρόφεψε τον Ηρακλή στην εκστρατεία εναντίον της Τροίας και σκοτώθηκε στη μάχη από τον Λαομέδοντα, ο Κλείτος που σαγηνεύτηκε από την ομορφιά του η θεά της αυγής Ηώς και τον έκλεψε, ο Πολυφείδης, τον οποίο ο Απόλλων ανέδειξε ως τον καλύτερο μάντη μετά τον θάνατο του Αμφιάραου, και ο γνωστός μας μάντης Κάλχας.
ΙΙΙ. ΡΙΖΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ ΤΟΥ ΜΕΛΑΜΠΟΔΑ
Ο Μελάμπους είναι εκείνος που άνοιξε το δρόμο για της θεραπεία της ασθένειας και την αντιμετώπισή της, όχι πλέον με «μαγικά» και αντιεπιστημονικά μέσα, όπως γινόταν μέχρι τότε, αλλά με μία μέθοδο που στηριζόταν στη γνώση του ανθρώπινου σώματος και των λειτουργιών του, στην αλληλεπίδραση των ψυχικών και των σωματικών δυνάμεων του ανθρώπου και στην εκμετάλλευση των φυσικών εκείνων ενεργειών που οδηγούν στην καταπολέμηση της ασθένειας και στην επαναφορά της υγείας.
Ο ίδιος ο μύθος με βάση τον οποίο ο Μελάμπους απέκτησε την θεραπευτική του ικανότητα είναι αποκαλυπτικός στον βασικό πυρήνα του, γιατί δείχνει πόσο κοντά στη φύση πήγε αυτός ο άνθρωπος, με πόση προσοχή και σεβασμό αφουγκράστηκε τις μυστικές φωνές της, τις οποίες και χρησιμοποίησε για τους θεραπευτικούς σκοπούς του.
Όπως αναφέρει ο μελετητής Ιωάννης Κακριδής στην «Ελληνική Μυθολογία», όταν ο Μελάμπους ζούσε στην Πύλο, αποτραβηγμένος στα κτήματά του, οι υπηρέτες του ανακάλυψαν μία φωλιά φιδιών σε μία γέρικη βελανιδιά που ίσκιωνε την αυλή του. Αμέσως λοιπόν έτρεξαν και σκότωσαν τα φίδια. Ο Μελάμπους όμως για να τα τιμήσει, μάζεψε ξύλα, έβαλε τα σκοτωμένα φίδια σε φωτιά που άναψε και τα έκαψε. Ακόμα γλίτωσε και τα μικρά των φιδιών και τα περιποιήθηκε ώσπου αυτά να μεγαλώσουν. Και εκείνα, για να ανταποδώσουν το καλό στον ευεργέτη τους, σύρθηκαν ως τους ώμους του την ώρα που κοιμόταν και με τις γλώσσες τους «καθάρισαν» την ακοή του. Ο Μελάμπους ξύπνησε τρομαγμένος, αλλά με έκπληξη ανακάλυψε ότι μπορούσε να καταλαβαίνει τις φωνές των πουλιών και των ζώων. Και από τότε, αντλώντας πληροφορίες από την ανεξάντλητη αυτή πηγή, προχώρησε στην θεραπευτική του δραστηριότητα, ενώ παράλληλα μπορούσε και να προλέγει στους ανθρώπους τα μέλλοντα. Αργότερα ολοκλήρωσε τα θεραπευτικά του χαρίσματα όταν συνάντησε τον ίδιο τον Απόλλωνα κοντά στον Αλφειό και έτσι έγινε «μάντης και ιατρός άριστος».
Η ερμηνεία του παραπάνω μύθου, με βάση τον οποίο ο Μελάμπους απέκτησε την μαντική και την θεραπευτική του ικανότητα, προσδιορίζει και την μέθοδο που αυτός ακολούθησε προκειμένου να συλλάβει τα βαθειά μυστικά της υγείας και της ασθένειας, τα οποία κρύβει μέσα της η ανθρώπινη φύση, αλλά και τον τρόπο και τα μέσα που υιοθέτησε για την αντιμετώπιση της ασθένειας και την διαφύλαξη της υγείας. Για να κατακτήσει αυτή τη γνώση έκανε κάτι απλό : Πλησίασε και περιποιήθηκε τα φίδια, σε αντίθεση με τους υπηρέτες του που τα εξόντωσαν. Δηλαδή ασχολήθηκε με τις κρυμμένες μέσα στην ανθρώπινη ύπαρξη, όπως εξάλλου και στην ύπαρξη όλων των έμβιων όντων τόσο του φυτικού όσο και του ζωικού βασιλείου, θεραπευτικές δυνάμεις. Αφουγκράστηκε την ίδια τη φωνή της φύσης και την σεβάστηκε. Σεβάστηκε τα μηνύματα που κρύβει μέσα του το φίδι, το πιο θεμελιακό, πολυσήμαντο και μυστηριακό σύμβολο της μυθολογίας. Το φίδι συμβολίζει την ίδια τη σοφία, αφού σέρνεται πάνω στη γη με όλο του το σώμα, έρχεται σε άμεση επαφή με την Μεγάλη Μητέρα όλων, που είναι η Γη, και επομένως γνωρίζει όλα τα μυστικά της. Παράλληλα, επειδή ζει και υπογείως, έχει πρόσβαση στις δυνάμεις, στην παντογνωσία και την μαγεία που κατέχουν οι νεκροί.
Μέσα από την παραπάνω διαδικασία που ακολούθησε ο Μελάμπους συνέλαβε και άλλο ένα μυστικό. Ότι δηλαδή η πηγή της ασθένειας βρίσκεται στις ψυχικές δομές της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο συμβολισμός του φιδιού παραπέμπει άμεσα στην διφυή υπόσταση του ανθρώπινου ασυνείδητου, όπου ενυπάρχουν τόσο οι προωθητικές – αναγεννησιακές όσο και οι καταστρεπτικές δυνάμεις.
Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο θεωρείται ότι το φίδι αποτελεί οργανισμό-πρότυπο ο οποίος μοιάζει πάρα πολύ με την νευροβιολογική, επομένως με την αρχαϊκή, ψυχολογική δομή του ανθρώπινου οργανισμού. Κατά τον Καρλ Γιούνγκ τα όργανα που συνθέτουν το φίδι, δηλαδή τα υποφλοιώδη κέντρα, η παρεγκεφαλίδα και ο νωτιαίος μυελός αντιστοιχούν απόλυτα στα όργανα του ανθρώπινου σώματος, στα οποία έχει την έδρα του το συλλογικό ψυχικό υπόστρωμα της ανθρωπότητας. Με βάση αυτή την διαπίστωση ο επιστήμονας αυτός δέχεται ότι το φίδι ως σύμβολο δηλώνει τον ανεξέλεγκτο και αδιαφοροποίητο χαρακτήρα των ενστικτωδών δυνάμεων του ανθρώπου.
Το κυρίαρχο όμως γνώρισμα του φιδιού είναι η ικανότητά του να θεραπεύει. Για το λόγο αυτό έγινε το συστατικό στοιχείο των πατέρων της ιατρικής επιστήμης, των Μελαμποδιδών, των Ασκληπιάδων και του Ιπποκράτη. Είναι δηλαδή οι ίδιες οι αυτοθεραπευτικές δυνάμεις που ο ανθρώπινος οργανισμός ανέπτυξε στην διάρκεια των εκατομμυρίων ετών της βιολογικής του ανέλιξης και προέβαλε, αλλά προβάλει και σήμερα, ως αμυντική ασπίδα ενάντια στις εχθρικές προς τη ζωή δυνάμεις που ενυπάρχουν και αυτές στη φύση.
Έτσι ο Μελάμπους, ο οποίος πλησίασε και περιποιήθηκε τα φίδια, δηλαδή αφουγκράστηκε, γνώρισε και σεβάστηκε τις θεραπευτικές δυνάμεις της φύσης μέρος της οποίας είναι και ο άνθρωπος, έδρεψε τους καρπούς αυτής της προσπάθειάς του, αφού απέκτησε με τον τρόπο αυτό την ικανότητά του να θεραπεύει τους ανθρώπους.
IV. ΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΕΛΑΜΠΟΔΑ
Η θεραπευτική μέθοδος που υιοθέτησε ο Μελάμπους και οι διάδοχοί του και τα χαρακτηριστικά αυτής της μεθόδου προκύπτουν με τρόπο ανάγλυφο από το ακόλουθο πιο γνωστό περιστατικό : Πρόκειται για την θεραπεία των θυγατέρων του βασιλιά του Αργους Προίτου από την ψυχσωματική νόσο από την οποία αυτές έπασχαν.
Η θεραπεία των Προιτίδων
Ο Προίτος είχε τρεις κόρες την Λυσίππη, την Ιφινόη και την Ιφιάνασσα. Όταν οι κοπέλλες έφτασαν στην εφηβική ηλικία τις κατέβαλε μανία. Εγκατέλειψαν το πατρικό τους σπίτι και γύριζαν στα βουνά, όπου και επιδίδονταν σε εξαντλητικές πορείες και φρενιτιώδεις χορούς. Από την Αργολίδα που ξεκίνησαν έφτασαν μέχρι την Αρκαδία σε πολύ κακή κατάσταση, αφού εκτός από την έντονη ψυχική διέγερση παρουσίαζαν βαρειά δερματοπάθεια, μέχρι του σημείου να χάσουν τα μαλλιά τους, και είχαν αφόρητο κνησμό. Κατά τον μύθο, η μανία από την οποία έπασχαν τους δημιουργούσε την παράλογη αίσθηση ότι ήταν αγελάδες και όχι ανθρώπινες υπάρξεις.
Για την αιτία αυτής της ασθένειας έχουν εκφραστεί δύο απόψεις. Κατά την πρώτη άποψη, η οποία αποδίδεται στον Ησίοδο, η περιφρόνηση των διονυσιακών τελετών από τις κοπέλλες ήταν εκείνη που προκάλεσε την οργή του Διονύσου, ο οποίος και τις τιμώρησε με αυτόν τον τρόπο. Κατά τη δεύτερη άποψη, που αποδίδεται στον Ακουσίλαο, η θεά Ηρα τις τιμώρησε διότι έδειξαν περιφρόνηση στο πρόσωπό της. Και κατά την πρώτη όμως και κατά την δεύτερη εκδοχή η ουσία είναι ότι η οργή των θεών προκάλεσε ταραχή στο πνεύμα των κοριτσιών, η οποία ταραχή εκδηλώθηκε με τον τρόπο που προαναφέρθηκε. Πρέπει να σημειωθεί ότι στον αρχαίο κόσμο, και μάλιστα αρχικά στην Μικρά Ασία και αργότερα στην Ελλάδα, το να προκαλεί μία θεά ταραχή του πνεύματος, δεν ήταν ασύνηθες φαινόμενο. Και αυτό αφού η μανία με όλες τις εκδηλώσεις της ανήκει στον κύκλο της Μεγάλης Μητέρας, δηλαδή της μεγάλης θεάς του Αιγαίου, η οποία ως τιμωρητική μητέρα εκδικείται τους παραβάτες των εντολών της, σπέρνοντας την μανία.
Ο Προίτος, απελπισμένος από την διαρκή χειροτέρευση της κατάστασης των θυγατέρων του, ζήτησε από τον Μελάμποδα να τις θεραπεύσει. Ο τελευταίος τις θεράπευσε πράγματι μετά από κοπιώδη και μακρόχρονη προσπάθεια, αφού ακολούθησε μία θεραπευτική αγωγή βασισμένη στις αντίστοιχες γνώσεις του. Τα θεμελιώδη γνωρίσματα αυτής της θεραπείας είναι τα ακόλουθα :
1) Η διάγνωση.
Το βασικότερο στοιχείο στο ιστορικό της θεραπείας των Προιτίδων είναι η διάγνωση της προέλευσης της ασθένειάς τους. Αυτό αποτελεί και το πρώτο στάδιο, το πρώτο σημαντικό βήμα για την θεραπεία τους. Ο θεραπευτής αυτός με εξαιρετική διορατικότητα διέγνωσε ότι η αιτία της ασθένειάς τους και των σωματικών συμπτωμάτων της ήταν ψυχογενής. Επομένως για την θεραπεία τους ήταν αναγκαία όχι μόνο η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, αλλά και η επίλυση της ψυχικής σύγκρουσης των νέων αυτών γυναικών, η οποία τις οδήγησε στη νόσο. Ο Μελάμπους δηλαδή είναι ο πρώτος γνωστός θεραπευτής που αντιμετώπισε των ανθρώπινο οργανισμό ως ψυχοσωματικό σύνολο το οποίο νοσεί και δεν περιορίστηκε μόνο στην εξωτερική συμπτωματολογία της νόσου.
2) Η θεραπεία.
Αφού η συμπτωματολογία της νόσου των Προιτίδων είχε ψυχοσωματική προέλευση, αντίστοιχη ήταν και η θεραπευτική αγωγή που ακολούθησε ο Μελάμπους. Η αγωγή αυτή περιελάμβανε τις ακόλουθες ομάδες θεραπευτικών μέσων :
α) Χρησιμοποίησε την ψυχαναλυτική μέθοδο, προκειμένου να διαπιστώσει την αιτία της εσωτερικής σύγκρουσης των κοριτσιών. Έτσι έγινε ο πρώτος γιατρός της ανθρωπότητας που θεμελίωσε την ψυχολογία του βάθους στο σύνολό της, δηλαδή τόσο την ψυχαναλυτική όσο και την ατομική και την αναλυτική.
β) Όπως μας βεβαιώνει ο Παυσανίας κατά την θεραπεία αυτή χρησιμοποίησε το νερό της πηγής που υπήρχε κοντά στους Λουσούς, προκειμένου να επιτύχει μέσω της λουτροθεραπείας και της ψυχρολουσίας την καταπολέμηση της νόσου.
γ) Σύμφωνα με τον Διοσκουρίδη εχορήγησε στις ασθενείς μέλανα ελλέβορο, ο οποίος θεωρείται και σήμερα ότι αποτελεί θεραπευτικό μέσο για την καταπολέμηση των ψυχικών νόσων. Από τότε το φυτό αυτό ονομάστηκε «μελαμπόδιο» από το όνομα του Μελάμποδα, που είναι ο πρώτος ο οποίος το χρησιμοποίησε. Εκτός από αυτό χρησιμοποίησε και μικρές δόσεις από το φυτό «κώνειο», ως ηρεμιστικό, το οποίο «φύεται άριστον εις τα Λούσα και εν τοις ψυχροτάτοις τόποις» κατά τον πατέρα της Βοτανικής Θεόφραστο.
Παράλληλα επέβαλε στις ασθενείς του ειδική διατροφή, προκειμένου να μην προσλαμβάνουν μέσω αυτής τοξίνες, αλλά και να αποβάλουν τις τοξίνες που υπήρχαν ήδη στον οργανισμό τους.
Ο στόχος των παραπάνω θεραπευτικών μέσων ήταν να επιτευχθεί η «κάθαρση» της ψυχής και του σώματός τους από τα δηλητήρια που, όπως πίστευε, τις είχαν κατακλύσει. Σε αυτό βοηθούσε και ο τόπος στον οποίο τις είχε μεταφέρει, δηλαδή το ιερό της Ημερασίας Αρτέμιδος, όπου η ατμόσφαιρα ήταν ιδανική. Και αυτό διότι το εν λόγω ιερό βρισκόταν στο μικρό υψίπεδο των Λουσών σε υψόμετρο 1200 μέτρων περίπου, όπου το κλίμα είναι ελαφρό και η ατμόσφαιρα διαυγής. Ίσως η επιλογή του τόπου να συνδέεται και με την παλιά δοξασία ότι οι «πυραμυδοειδείς» απολήξεις της γης, όπως είναι τα βουνά, συγκεντρώνουν και εκπέμπουν κοσμική ενέργεια, η οποία επιδρά με εξαιρετικά ευεργετικό τρόπο στη χαλάρωση της έντασης και στην γαλήνευση της ψυχής. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το σημείο όπου βρίσκεται ο ναός υπάρχει απεριόριστη θέα προς ολόκληρο το ανάγλυφο του όρους Χελμός, η κοσμική ενέργεια του οποίου εκπέμπεται προς το ιερό.
δ) Ο Μελάμπους δεν αντιμετωπίζει την ασθένεια των Προιτίδων ως συμπτωματολογικό φαινόμενο βλάβης μεμονωμένων οργάνων τους, αλλά ως ασθένεια ολόκληρου του οργανισμού τους.
Για το λόγο αυτό ακριβώς δεν επιχειρεί να σταματήσει τα συμπτώματα της νόσου, αλλά να θεραπεύσει την αιτία από την οποία αυτά προκαλούνται. Η άποψή του είναι ότι η θεραπεία μπορεί να επιτευχθεί μόνο με συντηρητική αγωγή που περιλαμβάνει όλα τα προαναφερόμενα θεραπευτικά μέσα. Έτσι γίνεται και ο θεμελιωτής της ήπιας προσέγγισης της ασθένειας, δηλαδή της ομοιοπαθητικής ιατρικής, σε αντίθεση με την άλλη μεγάλη σχολή των Ασκληπιαδών που υιοθετεί την άμεση δράση και την χειρουργική.
V.-Η ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΩΝ ΜΕΛΑΜΠΟΔΙΔΩΝ ΚΑΙ Η ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΗΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ
Τα βασικά χαρακτηριστικά της θεραπευτικής μεθόδου που καθιέρωσε ο Μελάμπους είναι αυτά που περιγράφονται στο παραπάνω περιστατικό. Οι διάδοχοί του, οι Μελαμποδίδες, ακολούθησαν πιστά το δρόμο που άνοιξε ο γενάρχης τους και ως περιοδευτές γιατροί ασκούσαν την ιατρική τους τέχνη στα διάφορα μέρη από όπου περνούσαν. Οι Μελαμποδίδες αποτέλεσαν τον πρώτο ιατρικό οργανισμό (γένος) ως ιδιαίτερη κοινωνική κατηγορία.
Η θεμελιώδης αρχή πάνω στην οποία βασίστηκε η θεραπευτική μέθοδος των Μελαμποδιδών ήταν η στρατηγική της ήπιας προσέγγισης της ασθένειας, η οποία υποστηρίζει την προληπτική ιατρική και την συντηρητική αγωγή των ασθενών μέσω ειδικής διατροφής και βοτάνων. Για να επιτευχθεί η θεραπεία της ασθένειας πρέπει να εξισορροπηθούν οι αντίρροπες δυνάμεις που υπάρχουν στο σύμπαν, επομένως και στον ίδιο τον άνθρωπο. Οι αντίρροπες αυτές δυνάμεις εκφράζονται από την θηλυκή και την αρσενική ενέργεια και εκπροσωπούν τις αλληλοσυμπληρούμενες ιδιότητες και ενέργειες, των οποίων η αρμονική συνεργασία είναι απαραίτητη για την ψυχική και σωματική μας υγεία. Η εξισορρόπηση αυτών των δύο αντίρροπων δυνάμεων και η ήπια προσέγγιση της ασθένειας εκφράζεται στην περίπτωση των Μελαμποδιδών με τρόπο παραστατικό από τα δύο ανελισσόμενα φίδια, τα οποία διαπλέκονται μεταξύ τους και τα οποία αποτελούν το διαχρονικό σύμβολό τους. Ειδικώτερα τα δύο αυτά φίδια αντιπροσωπεύουν τις ομοιοπαθητικές ομάδες θεραπείας και δηλητηρίου, ασθένειας και υγείας, σύμφωνα με τον κανόνα «η φύση μπορεί να νικήσει τη φύση». Και αυτό σε αντίθεση με τους Ασκληπιάδες, στους οποίους το ένα φίδι που ανελίσσεται στο ραβδί του Ασκληπιού, συμβολίζει την εξισορροπημένη μία και ενιαία δύναμη και την συνεπαγόμενη φώτιση που επέρχεται όταν γίνεται σωστή χρήση της από τον άνθρωπο. Επίσης συμβολίζει και την χειρουργική ως θεραπευτικό μέσο, το οποίο ακολουθούσαν οι Ασκληπιάδες, παραγνωρίζοντας την ανάγκη εξισορρόπησης των δυνάμεων που λειτουργούν μέσα στον άνθρωπο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το σύμβολο των δύο φιδιών που πρέπει να συνυπάρχουν αρμονικά πέρασε και στην παράδοση της Ορθόδοξης εκκλησίας και απεικονίζεται στην χριστιανική ποιμαντορική ράβδο των επισκόπων όπου συμβολίζει τη λογική ενέργεια (νους) και την νοερά ενέργεια (καρδιά) του ανθρώπου. Είναι το ίδιο έμβλημα που υπήρχε στο κηρύκειο, το οποίο κρατάει στα χέρια του ο Ερμής και το οποίο και σ’ αυτή την περίπτωση συμβολίζει την ισορροπία των αντίρροπων δυνάμεων. Όπως παρατηρεί και ο Καρλ Γιούνγκ η εικόνα των δύο φιδιών είναι μία πρόγνωση της ομοιοπάθειας, δηλ. της θεραπείας της ασθένειας από την ίδια πηγή από την οποία η ασθένεια αυτή προήλθε. Όσο και αν φαίνεται αντιφατικό, η πραγματικότητα είναι ότι το φίδι που προξένησε το κακό είναι αυτό το ίδιο το οποίο και θα το θεραπεύσει. Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο έγινε το σύμβολο του Ευαγγελιστή Ιωάννη και εμφανίζεται μαζί με το άγιο Δισκοπότηρο.
Οι πάρα πάνω αντιλήψεις της σχολής των Μελαμποδιδών υιοθετήθηκαν από τον μεγάλο Έλληνα φιλόσοφο Ηράκλειτο, ο οποίος είχε και ιατρικές γνώσεις, όπως φανερώνει η διάγνωση της ασθένειας από την οποία έπασχε ο ίδιος, που ήταν η υδρωπικία. Από τις πληροφορίες του Ηρόδοτου φαίνεται ότι οι βασιλείς της Σπάρτης συνοδεύονται από ιατρο-οιωνοσκόπο του γένους των Μελαμποδιδών. Μέλος αυτής της αδελφότητας ήταν και ο Μεγιστίας ο Ακαρνάν, ο οποίος προέβλεψε κατά τη διάρκεια της ιεροσκοπίας (θυσία οικόσιτου ζώου και μελέτη των σπλάχνων του) ότι κατά τη μάχη των Θερμοπυλών θα σκοτωθούν όλοι οι μαχητές, των οποίων ηγείτο ο Λεωνίδας. Μέλη της ομάδας των Μελαμποδιδών ανιχνεύουμε επίσης στα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ., όπως προκύπτει από το Συμπόσιο του Πλάτωνα. Πρόκειται για τον Ευρυξίμαχο, ιατρό, διατροφολόγο και φιλόσοφο. Όπως αναφέρει ο Γαληνός, αυτός ο ιατροφιλόσοφος επιχειρεί να ανατρέψει τον μαρασμό του ανθρώπινου σώματος με την εφαρμογή της ήπιας χρόνιας αγωγής που περιλαμβάνει θεραπευτικά φυτά και βότανα.
Ο Ιπποκράτης δεν ανήκει στην αδελφότητα των Μελαμποδιδών, αλλά στη σχολή των Ασκληπιαδών. Όμως είχε μελετήσει αρκετά και γνώριζε τις μεθόδους των Μελαμποδιδών, τις οποίες και αξιοποιούσε συχνά.
Μεταξύ των Ασκληπιαδών και των Μελαμποδιδών υπήρχε διαμάχη και αντιδικία, η οποία κατέληξε στην πλήρη επικράτηση των πρώτων. Έτσι οι Μελαμποδίδες έμειναν στην αφάνεια για πολλά χρόνια. Όμως ανάμεσα στους Ασκληπιάδες υπήρχαν ιατροί, οι οποίοι, όπως ο Ιπποκράτης, είχαν υιοθετήσει και έγραψαν στα συγγράμματά τους για την «ήπια παράδοση» των Μελαμποδιδών. Ένας από αυτούς ήταν ο Φιλίνος ο Κώος, ο οποίος έζησε κατά τον 3ο αιώνα π.Χ. και καλλιέργησε τη διδασκαλία και τη θεραπευτική τέχνη των Μελαμποδιδών.
Η προαναφερόμενη, ομοιοπαθητικής φύσης και υφής, θεραπευτική μέθοδος, που υιοθέτησαν οι Μελαμποδίδες από την διάγνωση της ασθένειας έως και την ολοκληρωτική θεραπεία της, κατόρθωσε να επιβιώσει μέσα στους αιώνες και να αναγεννηθεί κυριολεκτικά κατά την τελευταία εκατονταετία.
Οι βασικές αρχές πάνω στις οποίες στηρίχθηκε η μέθοδος αυτή, όπως προκύπτει και από την ανάπτυξη που προηγήθηκε, είναι οι ακόλουθες :
1) Ότι η ασθένεια είναι το αποτέλεσμα της σύγκρουσης των αντίρροπων δυνάμεων που λειτουργούν μέσα στον άνθρωπο και μάλιστα τόσο στο σώμα όσο και στην ψυχή του (ψυχογενής αιτιολογία της ασθένειας).
2) Επομένως ότι και ο ασθενής πρέπει να αντιμετωπίζεται από τον θεραπευτή του ως ψυχοσωματικό σύνολο, το οποίο νοσεί και όχι ως οργανισμός του οποίου ασθενεί ένα τμήμα ή ένα όργανο (ολιστική ιατρική).
3) Στους δύο πάρα πάνω κανόνες βασίζεται και η διαγνωστική μέθοδος των Μελαμποδιδών. Ο θεραπευτής δηλαδή πρέπει να επιχειρήσει τον εντοπισμό της αρχικής αιτίας της ασθένειας, διερευνώντας και τα βαθύτερα στρώματα του ψυχισμού του ασθενούς. Παράλληλα πρέπει να διαγνώσει ποιά από τις θεμελιώδεις ενέργειες του οργανισμού του πάσχει και εκδηλώθηκε ως ασθένεια του συγκεκριμένου πάσχοντος οργάνου.
4) Η θεραπεία στηρίζεται στην ενεργοποίηση των θεραπευτικών δυνάμεων που βρίσκονται μέσα στην φύση, επομένως και μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό. Αυτό επιτυγχάνεται με την ήπια προσέγγιση της ασθένειας, η οποία περιλαμβάνει την ομοιοπαθητική θεραπευτική, την βοτανοθεραπεία, την λουτροθεραπεία, την ειδική διατροφή και την υγιεινή διαβίωση.
Όλες οι παρά πάνω αρχές, διαγνωστικές και θεραπευτικές, πέρασαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στις περισσότερες ιατρικές σχολές, αλλά και στις φιλοσοφικές θεωρίες που ασχολήθηκαν με τον πάσχοντα ανθρώπινο οργανισμό, από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα.
Όπως αναφέρεται πάρα πάνω σπουδαίοι εκπρόσωποι της ιατρικής και της φιλοσοφίας, όπως ο Ηράκλειτος, ο Ευρυξίμαχος και ο Φιλίνος ο Κώος, υιοθέτησαν τους κανόνες της Μελαμπόδειας θεραπευτικής μεθόδου.
Εκεί όμως όπου η μέθοδος αυτή βρήκε την πρώτη της συστηματοποιημένη εφαρμογή σε ιατρούς που δεν ανήκαν στο γένος των Μελαμποδιδών είναι στην Ιπποκρατική ιατρική. Όπως προαναφέρθηκε, ο Ιπποκράτης δεν ήταν μέλος της αδελφότητας των Μελαμποδιδών, αλλά υιοθετούσε και εφάρμοζε πολλές από τις αρχές τους. Έτσι ο Ιπποκράτης υποστήριζε ότι ο ανθρώπινος οργανισμός αποτελεί ένα ενιαίο σύστημα, με αλληλοεπηρεαζόμενα μέρη και αντιμετώπιζε τον ασθενή ως ψυχοσωματική ενότητα. Όπως μας βεβαιώνει ο Ησίοδος, κατά την ιπποκρατική ιατρική η φύση αποτελεί την πρωτογενή εκείνη δύναμη η οποία κατευθύνει την άμυνα του οργανισμού και το καθήκον του ιατρού είναι να ενεργοποιήσει αυτή ακριβώς τη δύναμη που ενυπάρχει στο σώμα του ασθενούς, ώστε να επιτευχθεί η καταπολέμηση της νόσου.
Ανάμεσα στα θεραπευτικά μέσα που υιοθετούσε αυτή η σχολή ήταν η χρήση κατάλληλης δίαιτας, υγιεινής αγωγής και φυσιοθεραπείας. Κυρίως όμως ο Ιπποκράτης είναι εκείνος από τον οποίο αντλούμε τα στοιχεία της ομοιοπαθητικής αρχής που υιοθέτησαν οι Μελαμποδίδες. Έτσι, ο Ιπποκράτης συστηματοποιώντας τις γνώσεις που άντλησε από την θεραπευτική μέθοδο των Μελαμποδιδών, διαμόρφωσε τις βάσεις της ομοιοπαθητικής, σύμφωνα με τον κανόνα «τα όμοια θεραπεύονται με τα όμοια». Είναι ο κανόνας που σήμερα ακολουθούν οι ομοιοπαθητικοί θεραπευτές και με βάση τον οποίο «από τα όμοια προέρχεται η ασθένεια και με την προσφορά των όμοιων θεραπεύονται οι ασθενείς». Με την πρόκληση του εμετού παύει ο έμετος. («Δια τα όμοια νούσος γίγνεται και δια τα όμοια τα προσφερόμενα εκ νοσευόντων υγιαίονται. Δια το εμέειν ο έμετος παύεται». )
Αλλά και οι μεγάλοι φιλόσοφοι της αρχαιότητας Πλάτωνας και Αριστοτέλης είναι βαθειά επηρεασμένοι από τις αντιλήψεις της Μελαμπόδειας θεραπευτικής. Έτσι ο πρώτος χρησιμοποιεί τον όρο «ψυχής άπαν κύτος», θέλοντας να καταδείξει με αυτό ότι οι ψυχοσωματικές εμπειρίες και τα ψυχικά τραύματα συνωστίζονται και επηρεάζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά, η οποία εκδηλώνεται χωρίς λογική και χωρίς έλεγχο, ακριβώς όπως έγινε και στην περίπτωση της ασθένειας των Προιτίδων. Κατά τον Αριστοτέλη εξάλλου υπάρχει μία αμφίπλευρη επίδραση μεταξύ των σωματικών και ψυχικών δυνάμεων, αφού οι παθολογικές οργανικές καταστάσεις επηρεάζουν την ψυχική υγεία, ενώ η πάσχουσα ψυχή επιδρά με νοσογόνο τρόπο στο σώμα, το οποίο συμπάσχει. Ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της ιατροφιλοσοφίας της ελληνορωμαϊκής περιόδου ο Συρανός ο Εφέσιος, διακηρύσσει, αντλώντας προφανώς την διδασκαλία του από τους Μελαμποδίδες, ότι η φύση που είναι η ζωογόνος δύναμη η οποία παράγει τα όντα είναι εκείνη που θα προσφέρει στο ανθρώπινο σώμα την ιαματική και προστατευτική της δύναμη. Βασικό στοιχείο της θεραπείας είναι, όπως και στην θεραπεία των Προιτίδων, η χαλάρωση της ψυχής και η ψυχαγωγία. Την ίδια ακριβώς άποψη υποστήριξε και ο άλλος μεγάλος ιατροφιλόσοφος αυτής της περιόδου, ο Γαληνός, ο οποίος πίστευε ότι η θεραπευτική δύναμη της φύσης γιατρεύει την ασθένεια, ακόμη και χωρίς την χρησιμοποίηση οποιουδήποτε φαρμάκου.
Η βυζαντινή επιστημονική ιατρική ακολουθεί κατά βάση την Ιπποκρατική και την Γαληνική ιατρική, με τα στοιχεία της Μελαμπόδειας θεραπευτικής που αυτές περιέχουν. Παράλληλα όμως με την επιστημονική ιατρική συνυπάρχει και η θαυματουργική θεραπευτική των αποκαλούμενων ανάργυρων και θαυματουργών ιατρών. Εδώ μας έρχεται στη μνήμη η θεουργική ιατρική, την οποία ασκούσαν οι Μελαμποδίδες παράλληλα με την επιστημονική ιατρική και η οποία γινόταν με τους «καθαρμούς» και τις θυσίες στους θεούς.
Αλλά και ο Θωμάς ο Ακινάτης υποστηρίζει την Μελαμπόδεια άποψη, ότι δηλαδή η θεραπευτική διαδικασία περιλαμβάνει τόσο την θεουργική ιατρική, η οποία είναι η εκδήλωση της θείας ευλογίας, όσο και την επιστημονική ιατρική, η οποία έχει σαν σκοπό να ενεργοποιήσει την αμυντική δύναμη της φύσης που υπάρχει μέσα στο ασθενές σώμα. Ο Θεόφραστος Παράκελσος στα χρόνια της Αναγέννησης στηρίζει την θεραπευτική του φιλοσοφία στην άποψη ότι η αυτογνωσία και η έκφραση του αληθινού εσωτερικού κόσμου, χωρίς διαφοροποίηση ή υποκριτική διάθεση, είναι εκείνη που οδηγεί στη λύτρωση από τα δεσμά και της σωματικής νόσου. Είναι η ίδια αυτογνωσία που λύτρωσε τις Προιτίδες από τη μανία από την οποία έπασχαν.
Η επιβίωση της Μελαμπόδειας θεραπευτικής μεθόδου στη νεώτερη εποχή ανιχνεύεται με σαφήνεια στην αποκαλούμενη ομοιοπαθητική θεραπευτική. Ο θεμελιωτής αυτής της θεραπευτικής μεθόδου είναι ο γερμανός γιατρός Σάμουελ Χάνεμαν, ο οποίος έζησε από τα μέσα του 18ου έως τα μέσα του 19ου αιώνα. Ο επιστήμονας αυτός με το βιβλίο του «Όργανο της Θεραπευτικής Τέχνης» («Organ der Heilkunst»), το οποίο χαρακτηρίστηκε ως η Βίβλος της Ομοιοπαθητικής, έθεσε τις βάσεις της ομοιοπαθητικής θεραπευτικής μεθόδου. Για να γράψει αυτό το βιβλίο ο συγγραφέας του στηρίχθηκε, όπως ο ίδιος ομολογεί, στην θεραπευτική μέθοδο των Μελαμποδιδών, όπως την πληροφορήθηκε από τα συγγράμματα του Φίλωνα του Κώου, αλλά και στις δικές του επαγγελματικές παρατηρήσεις και εμπειρίες. Η βάση της Ομοιοπαθητικής είναι ότι η ασθένεια δεν έχει υλικό υπόβαθρο, αλλά αποτελεί ψυχοδυναμική εκδήλωση της εσωτερικής (πνευματικής υφής) δύναμης, η οποία ισχυροποιεί το σώμα του ανθρώπου. Η δύναμη αυτή χαρακτηρίζεται από τον Χάνεμαν ως «Αρχή της ζωής» ή «Δύναμη της ζωής». Επομένως η θεραπεία μπορεί να επιτευχθεί μόνο όταν ανακτηθεί η βιοτική αυτή δύναμη, η οποία έχει εξασθενήσει. Η προσέγγιση λοιπόν της ασθένειας και η προσπάθεια για την θεραπεία της γίνεται με ήπια μέσα και χωρίς επιθετική τακτική, η οποία καταπονεί τον οργανισμό του αρρώστου. Το θεραπευτικό δε μέσο που πρέπει να χρησιμοποιείται στηρίζεται στην ιπποκρατική αρχή ότι «τα όμοια θεραπεύονται με τα όμοια», η οποία αρχή προέρχεται από την θεραπευτική μέθοδο των Μελαμποδιδών. Και οι ομοιοπαθητικοί γιατροί ακολουθούν την γνωστική προίκα που μας κληροδότησαν οι Μελαμποδίδες, ότι δηλαδή το σύνολο των συμπτωμάτων εκφράζουν προς τα έξω την αντανακλαστική εικόνα της εσωτερικής ουσίας της ασθένειας, δηλαδή το ότι πάσχει η ίδια η βιοτική ορμή, που υπάρχει μέσα στον άνθρωπο. Το σύνολο αυτό των συμπτωμάτων πρέπει να αποτελεί και το βασικό, ίσως και το μοναδικό, στήριγμα που θα οδηγήσει τον θεραπευτή, μέσω της τέχνης του, στη διάγνωση της ασθένειας και στον δρόμο και τα μέσα που θα χρησιμοποιήσει για τη θεραπεία της και την επανάκτηση της υγείας. Η διαγνωστική εξάλλου μέθοδος των ομοιοπαθητικών, με την υποβολή του ασθενούς σε ένα λεπτομερές ερωτηματολόγιο που εκτείνεται σε ολόκληρο το φάσμα των εκδηλώσεων της ζωής του, έλκει την καταγωγή της από την μέθοδο των Μελαμποδιδών. Με βάση τις αλλαγές στην ψυχική και την σωματική κατάσταση του ασθενούς ο ομοιοπαθητικός γιατρός οδηγείται στον εντοπισμό των συμπτωμάτων που αποτελούν την έκφραση της ασθένειας και ακολούθως στον εντοπισμό της βασικής αιτίας (του χρόνιου «μιάσματος») το οποίο προκαλεί και την ενεργό, εκδηλωμένη εμφάνιση της ασθένειας.
Η θεραπεία ακριβώς του «χρόνιου μιάσματος», δηλαδή της αιτίας που προκάλεσε και διατηρεί την ασθένεια, αποτελεί και τον στόχο του ομοιοπαθητικού γιατρού, όπως ακριβώς αποτελούσε και τον στόχο του Μελάμποδα στην μέθοδο που ακολούθησε για τη θεραπεία των Προιτίδων .
Αλλά και η βοτανοθεραπεία, η ειδική διατροφή και η θεραπευτική επίδραση των υδάτων που πρώτος εφάρμοσε ο Μελάμπους, εξακολούθησαν για πάρα πολλά χρόνια να αποτελούν θεραπευτικά μέσα στην υπηρεσία της θεραπευτικής τέχνης. Έτσι ο ελλέβορος, που σήμερα είναι γνωστός και με το όνομα «σκάρφη», εχρησιμοποιείτο μέχρι πρόσφατα για παθήσεις του πεπτικού συστήματος, αλλά και σε χρόνια πάσχοντες από διάφορες άλλες παθήσεις, όπως σε υδρωπικούς, ελεφαντιώντες, καχέκτες, επιληπτικούς, μελαγχολικούς και ποδαγρικούς. Επίσης το κώνειο, εκτός από δηλητήριο, ήταν γνωστό και ως θεραπευτικό μέσο και εχρησιμοποιείτο κατά τον Διοσκουρίδη ως χαλαρωτικό και ως καταπραϋντικό της ερωτικής επιθυμίας. Σαφή δείγματα της Μελαμπόδειας θεραπευτικής μεθόδου μέσω της ιαματικής δύναμης του νερού, έχουμε τόσο από την Ρωμαϊκή και την Βυζαντινή περίοδο όσο και κατά τους πρόσφατους χρόνους.Εξάλλου η εναλλακτική ιατρική θεωρεί σήμερα ως πρώτο μέσο θεραπείας της ασθένειας την ειδική διατροφή, τη νηστεία και την αποχή από ορισμένες τροφές για κάποιο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Στην Μελαμπόδεια αντίληψη της αποχής από ορισμένες τροφές, όπως η αντίληψη αυτή είχε φθάσει μέχρι τις ημέρες τους, στηρίχτηκαν και οι Πατέρες της Εκκλησίας και καθιέρωσαν τις περιόδους της νηστείας των Χριστιανών. Η νηστεία, εκτός από την εξοικείωση με την εγκράτεια και τον έλεγχο των παθών, έχει σαν στόχο και την κάθαρση του σώματος από τις τοξίνες που δημιουργούν στον οργανισμό ορισμένες τροφές.
VI.-ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Η θεραπευτική μέθοδος που δημιούργησε ο Μελάμπους, την οποία και ακολούθησαν πιστά οι διάδοχοί του, άντεξε μέσα στο χρόνο γιατί περιέχει μία απλή όσο και μεγάλη αλήθεια. Η μέθοδος αυτή στηρίχθηκε στη βασική θέση ότι ο άνθρωπος είναι ο ίδιος κομμάτι της φύσης. Επομένως το σύνολο του ανθρώπινου οργανισμού, δηλαδή τόσο το σώμα του όσο και η ψυχή του, διέπονται από τους κανόνες που κυριαρχούν στη φύση. Ένας από αυτούς τους κανόνες είναι η θεραπευτική δύναμη που ενυπάρχει σε κάθε έμβιο όν, επομένως και στον ανθρώπινο οργανισμό. Η λειτουργία του θεραπευτή που καλείται να ξαναφέρει την υγεία σε έναν ασθενή συνίσταται στο να έλθει αυτός σε επαφή με τις εν λόγω φυσικές δυνάμεις αυτοθεραπείας και να τις διεγείρει με τα κατάλληλα μέσα. Η θεραπευτική αυτή αρχή των Μελαμποδιδών όσο απλή και αν φαίνεται είναι ανθεκτική σαν την πέτρα και ισχυρή όσο η ίδια η δύναμη της ζωής, γιατί εκφράζει την μεγαλύτερη αλήθεια της ιατρικής επιστήμης. Ότι δηλαδή όταν ο άνθρωπος εναρμονίζεται με τους φυσικούς νόμους που τον διέπουν, παραμένει υγιής. Και όταν αρρωσταίνει είναι αυτοί οι ίδιοι φυσικοί νόμοι που θα του επαναφέρουν την υγεία. Η αντοχή αυτή της θεωρίας του Μελάμποδα μέσα στο χρόνο και η επιβίωσή της για τόσους αιώνες έως και σήμερα οφείλεται σε αυτήν ακριβώς την ανακάλυψη.
Όμως πίσω από αυτή την απλή αλήθεια φαίνεται να κρύβεται και μία βαθειά γνώση : Η γνώση δηλαδή που διαχέεται στη σημερινή ομοιοπαθητική και ολιστική ιατρική : Ότι αιτία της ασθένειας είναι η διαταραχή της φυσικής βιολογικής ενέργειας που υπάρχει σε κάθε ζώντα οργανισμό. Αυτή ακριβώς η ενέργεια έχει την ικανότητα να δημιουργεί και να διατηρεί δομικά συστήματα μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό, να επενεργεί με συγκεκριμένο σκοπό και να διαμορφώνει και διατηρεί την ανταλλαγή της ύλης. Η παρεμπόδιση της ροής της από οποιαδήποτε αιτία επιτρέπει στις εχθρικές προς τη ζωή δυνάμεις να δραστηριοποιούνται στον ανθρώπινο οργανισμό και να καταστρέφουν τις συνεκτικές δομές που υπάρχουν μέσα σ’ αυτόν. Η συνέπεια ακριβώς αυτής της ανωμαλίας είναι η παραγωγή βακτηρίων, ως προϊόντων της ασθένειας, αφού γνωρίζουμε ότι κάθε παθολογικό γεγονός παράγει ειδικά μικρόβια. Η αιτία επομένως της ασθένειας δεν είναι τα βακτήρια, αλλά η διαταραχή των δομικών συστημάτων του οργανισμού που οφείλεται στην παρεμπόδιση της φυσικής βιολογικής ορμής και η οποία διαταραχή παράγει αυτά τα βακτήρια. Το μυστικό της Μελαμπόδειας θεωρίας και η θεραπευτική της αποτελεσματικότητα συνίσταται στο ότι προσπαθεί να αποκαταστήσει την ελεύθερη ροή αυτής της ενέργειας, δηλαδή να καταπολεμήσει το αίτιο και όχι το σύμπτωμα, όπως μας δείχνει το παράδειγμα της θεραπείας των Προιτίδων . Και το αίτιο αυτό πάρα πολλές φορές έχει ψυχογενή και όχι καθαρά σωματική αιτιολογία. Είναι ακριβώς η θεμελιώδης θεραπευτική αρχή που ακολουθεί σήμερα η ομοιοπαθητική και η ολιστική ιατρική.
Και θα κλείσω αυτή την εισήγησή μου με ένα ερώτημα : Μήπως ο Μελάμπους εγνώριζε τα μυστικά της ζωής και της υγείας, τα οποία εμείς αγνοούσαμε μέχρι πρόσφατα και τώρα μόλις τα προσεγγίζουμε και τα ψηλαφούμε; Μήπως η διαχρονική προσπάθεια της ιατρικής επιστήμης, κλασσικής, ολιστικής και ομοιοπαθητικής δεν είναι τίποτα άλλο παρά μία πορεία για την ανάκτηση της χαμένης αρχαίας γνώσης; Μήπως έχει δίκιο ο Καρλ Γιουνγκ όταν υποστηρίζει ότι ο μύθος, επομένως και ο μύθος του Μελάμποδα, με τη λειτουργική σημασία του, δεν δείχνει στο παρελθόν αλλά στο μέλλον, δηλαδή στην κατάκτηση της λυτρωτικής γνώσης που δεν έχει ακόμα επιτευχθεί μέχρι σήμερα;
