Το φαινόμενον δεν είναι πρωτόγνωρον.
Ενεφανίσθη μάλιστα την εποχήν των παιδιών των πρωτοπλάστων.
Ο Κάϊν, γυιός του Αδάμ και της Εύας, φονεύει τον αδελφόν του Άβελ.
Κατά κύριον λόγον η βία στρέφεται κατά της ζωής και της σωματικής ακεραιότητος των ανθρώπων, κατά της προσωπικής ελευθερίας και της γενετησίου τοιαύτης, κατά της ιδιοκτησίας (=ληστεία, ληστρική κλοπή).
Εκτιμώ ότι δεν θα ήταν υπερβολή, αν εις το σημείον αυτό έκανα λόγον και για την βίαν κατά πραγμάτων οἷον, φθοράν ξένης ιδιοκτησίας, φαινόμενον σύνηθες τόσον κατά την διάρκειαν ωρισμένων διαδηλώσεων, όσον και κατά τις αθλητικές διοργανώσεις.
Είθισται την βίαν κατά τις αθλητικές διοργανώσεις να αποκαλούμε χουλιγκανισμόν, ο οποίος, εις την Χώραν μας κατά κύριον λόγον, αφεώρα φθορές ξένης ιδιοκτησίας και σωματικές βλάβες. Όμως προϊόντος του χρόνου τα πράγματα μετεβλήθησαν επί τα χείρω και ούτε λίγο, ούτε πολύ, εθρηνήσαμεν ανθρώπινες ζωές και μάλιστα εκ προθέσεως. Και τούτο γιατί τα θύματα ήσαν φίλαθλοι αντιθέτου αθλητικής ομάδος με τους θύτες.
Φεῦ! Πόσον φίλαθλοι είναι ωρισμένοι, οι οποίοι εις το όνομα του δήθεν αθλητισμού αφαιρούν ανθρώπινες ζωές, Μόνον φίλαθλοι δεν είναι, αλλά κατευθυνόμενα όργανα κάποιων εχθρών του Αθλητισμού και του Ελληνο-Χριστιανικού Πολιτισμού.
Η εγκληματικότης γενικά παρουσιάζει έξαρσιν κατά την διάρκειαν κρίσεων, ενίοτε δε και μετά το πέρας αυτών.
Εκτιμώ ότι δεν ωφελεί να κάνω αναδρομήν εις το παρελθόν, αλλά να παρουσιάσω, όσον ένεστι, τα πράγματα ως έχουν σήμερον μέσα εις τον ολέθριον συγκρητισμόν της νέας εποχής, από τον οποίον χειμάζεται ολόκληρος η ανθρωπότης. Η Χώρα μας διήλθε μίαν μακροχρόνιον οικονομικήν κρίσιν, αλλά εν συνεχεία επλήγη από την πανδημίαν του COVID-19. Ήτο συνακόλουθος, ήτο αναμενόμενη η έξαρσις της εγκληματικότητος, συμπαρομαρτούντων και κάποιων άλλων εκκρεμοτήτων και πλημμελειών.
Μέσα εις το γενικώτερον αυτό πλαίσιον της εγκληματικότητος έχουν την θέσιν των και τα εγκλήματα βίας.
Εκτιμάται ότι τα πράγματα δεν πρέπει να αφεθούν – αν είναι δόκιμος ο όρος – εις τον πανδαμάτορα χρόνον.
Το φαινόμενον της βίας, τόσον εναντίον προσώπων, όσον και εναντίον πραγμάτων, επιβάλλεται να μας απασχολήση πάρα πολύ, καθ’ ότι από την πορείαν του δεν φαίνεται πρόοδος επί τα βελτίω. Έχομεν απώλειες ζωής συνανθρώπων μας, καθώς και άλλα εγκλήματα κακουργηματικού χαρακτήρος κατά τρόπον αψυχολόγητον.
Το πλέον ανησυχητικόν είναι το γεγονός ότι έχει καταστεί μόδα μέσα εις τις σχέσεις της νεολαίας μας ο αλληλοσπαραγμός. Συχνά παριστάμεθα μάρτυρες, γινόμεθα κοινωνοί επεισοδίων μεταξύ ανηλίκων, χωρίς να υφίστανται μεταξύ των διαφορές. Οι συμμαθητές ή συνηλικιώτες των παρακολουθούν το φαινόμενον με απάθειαν, ενίοτε μάλιστα δίνουν την εντύπωσιν ότι ψυχαγωγούνται με τα επεισόδια και τα απαθανατίζουν με τα κινητά των τηλέφωνα.
Εδώ απαιτείται επιστημονική συνεργασία των συναρμοδίων φορέων.
Το κινητόν τηλέφωνον, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής και γενικώτερον ο τεχνικός πολιτισμός – επιβάλλεται να κατανοήσωμεν – ότι είναι ανθρώπινα επιτεύγματα, όμως αποτέλεσμα Θείου Φωτισμού, προς εξυπηρέτησιν των αναγκών του ανθρώπου και όχι για να εκθειάζωμεν την εγκληματικότητα κάθε μορφής. Βέβαια καλπάζει ανελέητα ο τεχνικός πολιτισμός και ο πνευματικός πολιτισμός βαδίζει με δεκανίκια.
Εδώ για να επέλθη ισορροπία χρειάζεται πολλή δουλειά.
Ο Αρχιμανδρίτης π. Κύριλλος Κωστόπουλος Δρ. Θεολογίας γράφει εις την Εφημερίδα ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ την 10ην Ιουνίου 2012:
«… Είμαστε υποχρεωμένοι εκ των πραγμάτων να ομολογήσουμε ότι ο άνθρωπος κάνει κακή χρήση των τεχνικών εφευρέσεων και ιδιαίτερα του διαδικτύου» «… Παράλληλα με τις αισιόδοξες απόψεις για την ωφέλιμη προσφοράν των, έχουμε και τις συγκρατημένες έως απαισιόδοξες φωνές επιστημόνων και μη, οι οποίοι εκφράζουν τη δυσπιστία των και τον σκεπτικισμό των μέχρι και την αρνητική των στάση έναντι των θετικών απόψεων. Ομιλούν για κοινωνικό αποκλεισμό και αποδυνάμωση των προσωπικών σχέσεων αφενός και αφετέρου για αλλοίωση του υποκειμένου και απομάκρυνση από τα οντολογικά προβλήματα, από τις συλλογικές διεκδικήσεις και τις σχέσεις συλλογικότητος…».
Ειδικώτερον επισημαίνει ότι:
«… Η οντολογική κοινωνία με τον Χριστόν, η οποία χαρίζει στον άνθρωπο την άμεση σχέση και επικοινωνία με τον συνάνθρωπον, είναι το μοναδικό αντίδοτο στην καταθλιπτική απομόνωση του διαδικτυακού κόσμου. Μόνον η εν Χριστώ αγωγή του Έλληνα και κυρίως του νέου, είναι δυνατόν να οδηγήσει στην ωφέλιμη χρήση του διαδικτύου. Αν αυτό συμβεί, τότε δεν θα υπάρξει ποτέ ο κίνδυνος να επαληθευθεί η προειδοποίηση τού Ralf Emerson ότι «Τα Τεχνουργήματα ανέβηκαν στη σέλα και ιππεύουν τον άνθρωπο».
Ο Ιστορικός συγγραφέας Σαράντος Ι. Καργάκος γράφει εις την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ την 7ην Σεπτεμβρίου 2018.
«…. Είχε πει κάποτε ο μεγάλος Λέων Τολστόι μια αξιοπρόσεκτη φράση: “Όλοι σκέπτονται πως ν’ αλλάξουν την ανθρωπότητα, αλλά κανένας δεν σκέπτεται πως να αλλάξει τον εαυτόν του….”».
«…. Τόσο η οικογενειακή όσο και η σχολική αγωγή σκοπούσε και σκοπεί στο πως θα κάνει το παιδί ικανό να προσαρμοσθεί στη χρήση των νέων πραγμάτων. Έτσι η όποια βελτίωση αφορά στα πράγματα και όχι στον άνθρωπο….».
Ενταύθα οφείλω να επισημάνω ότι:
Το πρώτον ήμερον πλάσμα της γης είναι ο άνθρωπος, ως επίσης και το πλέον χαριτωμένον, υπό τον όρον να είναι πράγματι άνθρωπος. «Ως χαρίεν άνθρωπος, όταν άνθρωπος ἦ» (Μένανδρος).
Το αξιοζήλευτον αυτό πλάσμα, ο άνθρωπος, το οποίον είναι κοσμημένον διά τόσων πολλών Χαρίτων, τότε μόνον καθίσταται πράγματι χαριτωμένον, όταν καλλιεργηθή ηθικώς και πνευματικώς και οι λόγοι του και οι πράξεις του ακτινοβολούν παντού και πάντοτε ωραιότητα και Χάριν. Τότε ακριβώς παρουσιάζει θείον πρόσωπον και αποδεικνύει ότι δικαίως έλαβε την ιδιαιτέραν μέριμναν και Ευλογίαν του Δημιουργού.
Το ψυχικόν και πνευματικόν κάλλος είναι ακριβώς το ωραιότερον και διαρκέστερον και πολλές φορές ισόβιον κόσμημα της ανθρωπίνης υπάρξεως, το οποίον ευφραίνει και αυτόν που το έχει και αυτούς που τον βλέπουν.
Όμως επιβάλλεται παντού και πάντοτε να γρηγορούμε, καθ’ ότι το προαναφερόμενον γνώρισμα δεν εμποδίζει πολλές φορές την αγριότητα και την βαρβαρότητα να πλημμυρίση την ψυχήν και τον βίον του ανθρώπου και να συντρίψη τον Πολιτισμόν του. Ειρήσθω εν παρόδω ότι εις όλες τις κοινωνίες προ του Ελληνικού ανθρωπισμού κυρίαρχος δύναμνις ήταν η βαρβαρότης και η αμάθεια, δύο πρωτόγονοι και αδιάλλακτοι εχθροί του Ανθρωπισμού.
Αυτές τις καταστάσεις αντιμετώπισεν η Ελληνική Φυλή διά της Δικαιοσύνης, της Αιδούς και της Παιδείας και ως εκ τούτου εγένετο ο εισηγητής και ο θεμελιωτής του Ανθρωπισμού.
Όταν ομιλώ για Δικαιοσύνην δεν εννοώ να γεμίζωμε τα Σωφρονιστικά Καταστήματα με ανθρώπους και δη με νεαρά άτομα, καθ’ ότι δεν έχομεν περισσεύματα. Την χρυσήν τομήν ας την ψηλαφήσουν μετά προσοχής οι συναρμόδιοι φορείς.
Όταν ομιλώ για Αιδώ, εννοώ παράλληλον, σύμμετρον ανάπτυξιν σώματος και πνεύματος, εις τρόπον ώστε να δημιουργούνται ηθικές αναστολές, οι οποίες αποτελούν το πλέον ισχυρόν μετερίζι εις την άμυναν κατά της εγκληματικότητος και της διαφθοράς. Εννοώ αρμονίαν και ρυθμόν και εν ουδεμία περιπτώσει παραβίασιν των φυσικών νόμων. Όποιος επεχείρησε να τους παραβιάση συνετρίβη. Ο άνθρωπος είναι προωρισμένος να ζη κατά φύσιν και όχι παρά φύσιν.
Επειδή τελευταία μέσα εις τον ορυμαγδόν που ζούμε εμφανίζονται ωρισμένοι δοκησίσοφοι και παρουσιάζουν τα πράγματα κατά το δοκούν, ας μου επιτραπή να αναφερθώ εις το του ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΗΣ ΝΥΣΣΗΣ: «Ὧ μη εφεδρεύει αιδώς, αχάλινον το στόμα και ανειμένη η γλώσσα». Τουτ’ έστιν: Εις όποιον δεν έχει μόνιμον παραμονήν η αιδώς, το στόμα του είναι χωρίς χαλινόν και η γλώσσα του ελευθεριάζουσα (εξαπολυμένη ασυγκράτητος).
Τέλος όταν ομιλώ για Παιδείαν υπενθυμίζω και αὖθις ότι αυτή αρχίζει από την σύλληψιν του εμβρύου.
Όμως επιβάλλεται να συνεχίζεται διά βίου. Είναι η λεγόμενη διά βίου μάθησις.
Μετά το Δίκαιον η Παιδεία, ως ανωτάτη και πρωταρχική μορφή αγωγής, είναι η δευτέρα και ισότιμος προς την πρώην βασική κοινωνική επιδίωξις του ανθρωπίνου γένους. Το ιδανικόν της Παιδείας είναι θεμελιακόν ιδανικόν της ζωής και ο φωτεινότερος πρόδρομος παντός πολιτισμού.
Ανέκαθεν η Ελληνική Φιλοσοφία και Πολιτεία είδε την παιδείαν όχι μόνον ως τρόπον και μέσον κατακτήσεως της γνώσεως, αλλά ως την ενδεδειγμένην πορείαν προς εξημέρωσιν και ηθικοποίησιν της ανθρωπίνης ζωής. Η Αρετή είναι το λαμπρόν της Παιδείας άνθος και ως εκ τούτου κατά τον Πλάτωνα: «Πάσά τε Επιστήμη, χωριζομένη Δικαιοσύνης και της άλλης Αρετής, πανουργία τις, ου σοφία φαίνεται». Η Παιδεία εξημερώνει και ηθικοποιεί. Αποσπά εκ των θηρίων τον άνθρωπον και μετατρέπει την αγέλην εις κοινωνίαν, επικουρούσης προς τούτο και της Δικαιοσύνης. Κατά τον Σωκράτην: «Πανήγυρίς εστι ψυχής Παιδεία, πολλά γαρ εστίν εν αυτή ψυχής θεάματα και ακούσματα».
Η Παιδεία είναι μία τερπνή επίσημος εορτή της ψυχής (Πανήγυρις), διότι εις αυτήν (την εορτήν) υπάρχουν πολλά που βλέπει και ακούει η ψυχή. Δεν ανταλλάσσεται με τίποτε ο πεπαιδευμένος άνθρωπος.
Τις ωραιότερες νίκες δεν τις πραγματοποιούν οι Στρατηγοί εις τις μάχες, αλλά οι Πεπαιδευμένοι εις τον Ιερόν Αγώνα τους διά την λύτρωσιν της ζωής εκ της βαρβαρότητός της.
Όθεν αντιλαμβανόμεθα πόσον σημαντικόν ρόλον παίζει η Παιδεία εις την πρόληψιν της εγκληματικότητος.
Πέραν από την οιανδήποτε κληρονομικήν επιβάρυνσιν, η οποία οπωσδήποτε καταπολεμείται, σημαντικόν ρόλον εις την διαμόρφωσιν του χαρακτήρος των παιδιών παίζει ο θεσμός της οικογενείας. Η οικογένεια είναι το θεμελιώδες και το πρώτον κύτταρον των κοινωνιών. Ο θεσμός του γάμου καθηγιάσθη υπό του Κυρίου διά ταυτοχρόνου ανυψώσεως της γυναικός, η οποία καθ’ όλους σχεδόν τους προ του Χριστιανισμού αιώνες ευρίσκετο εις την μοίραν της δούλης της οικογενείας. Ισχυρά ηθικώς οικογένεια σημαίνει ισχυρός λαός και διαρκής ευτυχία. Οι γονείς είναι το ευλογημένον εκείνο υπό του Θεού και ανθρώπων ζεύγος ανδρός και γυναικός, το οποίον μας έφερεν εις το φως της ζωής. Είναι εντολοδόχοι του Δημιουργού και Φυτουργοί του προσωπικού μας βίου, οι πλέον αγαπητοί και υπεύθυνοι διά την μοίραν μας. Η παρουσία των γονέων δημιουργεί εις τα τέκνα το αίσθημα της ασφαλείας και κάμνει να αναφύεται εις τις ψυχές των το θάρρος διά την ζωήν και η αυτοπεποίθησις εις τις ενέργειες και τις πράξεις των.
Είναι επιβεβλημένη η σαφής και αναλόγως της ηλικίας ενημέρωσις των τέκνων εις τα προβλήματα της εποχής και της κοινωνίας, όμως εν ουδεμία περιπτώσει πρέπει οι γονείς να καθιστούν μάρτυρες των διαφωνιών ή των διαπληκτισμών των τα τέκνα των, πολύ δε περισσότερον των τυχόν άλλων δυσαρέστων και τρομερών προβλημάτων των.
Ενταύθα παραθέτω φωτοαντίγραφο συμβολαίου αμοιβαίας αγάπης σαράντα χρόνια από του γάμου των, μεταξύ του Ανδρέα Νικολοπούλου (= κυρ-Αντρία) και της συζύγου αυτού Χαρίκλειας, το γένος Αθανασοπούλου. Σημειωτέον ότι εις την φερνήν (= προίκαν) της Χαρίκλειας συμπεριελαμβάνετο και ένα λιάρο βόδι, «το λιάρο βοϊδάκι», κατά την φρασεολογίαν του πενθερού της. Το βόδι τότε ήταν ένα σημερινό τρακτέρ.
Σαράντα χρόνια μετά τον γάμον των εγεννήθη εις τα βόδια της πατρικήκς της οικογενείας (= Αθανασοπουλαίων) ένα λιάρο μοσχάρι. Τύχη αγαθή την χρονολογίαν συμπληρώσεως σαράντα ετών από τον γάμον του ζεύγους κυρ Αντρία – Χαρίκλειας, καθ’ ἣν υπεγράφη το συμβόλαιον συνεχίσεως της αμοιβαίας αγάπης των εγεννήθη και το λιάρο μοσχάρι.
Την αγάπην των αυτήν το ζεύγος μετελαμπάδευσεν εις τα επτά (7) τέκνα του, τα οποία ήσαν αστέρια πρώτου μεγέθους. Τρία αγόρια των επέστρεψαν από τον Πόλεμον 1940-1941 με τρύπιες χλαίνες, από τους μύδρους των πολυβόλων του εχθρού, αλλά χωρίς γραντζουνιά εις το σώμα των. Έτσι έγινε και με την αγάπην και τις ευχές των γονέων και των άλλων παλληκαριών του χωριού μας, τα οποία επεστρατεύθησαν.
Οι γονείς έχουν ωσαύτως χρέος να γνωρίζουν την σχολικήν ζωήν των τέκνων των, αλλά και να είναι πλήρως ενημερωμένοι ως προς το ήθος και την ζωήν των προσώπων, με τα οποία έρχονται εις συναναστροφήν και δοσοληψίες τα τέκνα των. Προτιμότερον να απωλεσθούν υλικά αγαθά και συμφέροντα, παρά να καταστραφούν ηθικώς και πνευματικώς τα τέκνα των.
Λέγω αυτά, επειδή και το ευρύτερον κοινωνικόν περιβάλλον δύναται να επηρεάση αναλόγως την συμπεριφοράν των ανηλίκων. Όμως το Κράτος, ο Δήμος, η Κοινότης, η συνοικία, όπου ο ανήλικος διαβιοί, είναι δυνατόν να προσφέρουν πολλά διά την πρόληψιν και καταστολήν της εγκληματικότητος.
Κατά τον Πυθαγόραν: «Αρχά Πολιτείας απάσης νέων τροφά». Πάσης ανεξαιρέτως Πολιτείας θεμέλιον είναι η ανατροφή των νέων. Δεν είναι δυνατόν να θεμελιωθή και να μακροημερεύση και να ευτυχήση μία Πολιτεία, αν δεν λάβη σοβαράν πρόνοιαν και δεν επιδείξη σοβαρωτέραν επιμέλειαν διά την ανατροφήν των νέων. Οσηδήποτε και αν υπάρξη η αφθονία υλικών αγαθών, εφ’ όσον απουσιάζει η αγωγή, είναι ανέφικτος η ευτυχία της ζωής.
Εν κατακλείδι ας κοιτάξωμε λίγο τον εαυτόν μας εις τον καθρέπτην και μην τα περιμένωμεν όλα από τους νέους. Άλλωστε η ωριμότης των νέων είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της Ελληνικής Φιλοσοφίας. Γι’ αυτό και ο Σωκράτης αφιέρωσε όλην την διδασκαλίαν του εις τους νέους και εις το τέλος εθυσίασε και την ζωήν του.
Εκτιμώ ότι ο άνθρωπος έχει προσεγγίσει τον μίτον της Αριάδνης, το μέσον προκειμένου να βρεθή διέξοδος από την λαβυρινθώδη κατάστασιν της βίας, καθ’ ἃ αὓτη έχει διαμορφωθεί. Τα περαιτέρω από τους ειδικούς και ο καθ’ ένας μας από το μετερίζι του, έχοντες κατά νουν ότι το παιδί -κατά τους πατέρας της Εκκλησίας- κλαίει, όταν πεινάει, όταν πονάει και όταν αγνοείται (= δεν του δίνομε σημασίαν).
Επιβάλλεται να σκύψωμεν επάνω εις τα προβλήματα της νεολαίας μας.
Φωτόπουλος Δ. Γεώργιος-Γεωργάκης
Εκ Μεγάλης Βρύσης Καμενιάνων Καλαβρύτων