Με αφορμή το δημοσίευμα, της 26-27 Οκτωβρίου 2024, με τίτλο:«Η Κοινότητα Καστριών ζητά αξιοποίηση του Ξενώνα Καστριών», συμπληρωματικά με όσα δηλώνει ο πρόεδρος Καστριών Στέφανος Γκλαβάς, θα ήθελα να διευκρινήσω τα παρακάτω, για πληρέτερη ενημέρωση των αρμοδίων και κάθε ενδιαφερόμενου¨:¨————-
Την σύνταξη της Αρχιτεκτονικής Μελέτης του Ξενώνα συνέταξε ο αρχιτέκτων του Ε.Ο.Τ. Τάσος Μπαμπάσης, μέλος της Επιτροπής, ενώ ο Ε.Ο.Τ. ενέκρινε την καταληλότητα του οικοπέδου και τα αρχιτεκτονικά σχέδια.
Ακολούθως η αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας Δυτ.Ελλάδας, αφού προέβει στην αξιολόγηση της μελέτης, με το με αρ. 892/ 21 – 2- 1989 έγγραφό της, έκρινε ότι, η λειτουργία της ξενοδοχειακής μονάδας των 48 κλινών, χωρίς να ληφθούν υπόψη τα έσοδα από την εκμμετάλευση του Σπηλαίου και του περιπτέρου, η Κοινοτική Επιχείρρηση όχι μόνο θα είναι βιώσιμη, αλλά θα είναι και κερδοφόρα (Βλ.απόσπασμα της έκθεσης)
Ενώ λοιπόν η Κοινότητα Καστριών είχε προχωρήσει σε όλες τις νόμιμες διαδικασίες, για τη σύσταση της Επιχείρησης και ενώ, ύστερα από τεράστιες και αφάνταστες δυσκολίες και εμπόδια, όλα τα έργα υποδομής στο ιδιόρρυθμο Σπήλαιο βρισκόντουσαν στο στάδιο της ολοκλήρωσης, για τη λειτουργία της μονάδας, τότε και μόνον τότε, εντελώς απροσδόκητα, συνέβη το εξής παράδοξο γεγονός: Στην γειτονική Κλειτορία πραγματοποιήθηκε, στις 6 – 12 – 1988, σύσκεψη φορέων της κωμοπόλεως (Προέδρων Κοινότητας και Συλλόγων Πολιτιστικού, Εμπορικού, Ποιμενικού, Γεωργικού, Γονέων και κηδεμόνων κ.ά.), όπου αποφασίστηκε: «Να ζητηθεί από το Νομαρχιακό Συμβούλιο Αχαΐας, η διεύρυνση του φορέα εκμετάλλευσης του Σπηλαίου Καστριών, με τη συμμετοχή περισσοτέρων Κοινοτήτων, που θα μπορούσαν να επιλύσουν, πολλά από τα οικονομικά τους προβλήματα, από το Σπήλαιο, όπως και η ξενοδοχειακή μονάδα των 48 κλινών να τμηματοποιηθεί σε μικρότερες μονάδες… που θα εγκατασταθούν και σε άλλες Κοινότητες….″, χωρίς βέβαια να έχουν εξασφαλίσει κατάλληλα οικόπεδα, εγγεκριμένες μελέτες, χρηματοδοτήσεις κ.ά. (Βλ. Δημοσίευμα της ΦΩΝΗΣ ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ – Φύλ. Ιανουαρίου 1989)!!!! Ακολούθησε η λήψη και υποβολή στη Νομαρχία πανομοιότυπων – υποκινούμενων – αποφάσεων των Κοινοτήτων Κλειτορίας, Κρινοφύτων, Αγίου Νικολάου και Άρμπουνα, με τις οποίες ζητούσαν τη συμμετοχή τους στο φορέα εκμετάλλευσης του Σπηλαίου, για να λύσουν τα οικονομικά τους προβλήματα!!! Οι παραπάνω αδικαιολόγητες και άνομες διεκδικήσεις προκάλεσαν αντεγκλήσεις, που πήραν μεγάλη έκταση και απασχόλησαν τις υπηρεσίες της Νομαρχίας, του Ε.Ο.Τ., του ΥΠ.ΠΟ., τον τύπο κ.ά., ενώ προκάλεσαν εμπλοκή και καθυστέρηση στη χρηματοδότηση των έργων του Σπηλαίου. Το μυθικό Σπήλαιο, έγινε ″το μήλο της έριδος″ ! Το Νομαρχ/κό Συμβούλιο Αχαΐας, κάτω από την πίεση των παρεμβάσεων που ασκήθηκαν, με απόφασή του ( αρ. 11/1989), η οποία ήταν αντίθετη απ’ όλες τις προηγούμενες, που είχε λάβει, απέρριψε το αίτημα των Καστριών, για υπαγωγή της επένδυσης του Ξενώνα στον αναπτυξ. νόμο 1262/82, με το αιτιολογικό ότι, δεν είχε συσταθεί ο φορέας, από ευθύνη βέβαια του Νομάρχη!!! Το αποτέλεσμα ήταν να καταργηθεί, στη συνέχεια, ο παραπάνω ευεργετικός νόμος, για τις ορεινές τουριστικές περιοχές και να χαθεί για πάντα, η μοναδική ευκαιρία υλοποίησης της σημαντικής αυτής επένδυσης, ώστε να είχε λειτουργήσει ο Ξενώνας, μαζί με το Σπήλαιο, από το 1990, προς όφελος ολόκληρης της περιοχής και ιδιαίτερα της Κλειτορολευκασίας!
Η Κοινότητα Καστριών, στη συνέχεια, σε στενή συνεργασία με τους Συλλόγους Καστριωτών, Πατρών και Αθηνών, με την βοήθεια των κατοίκων, αλλά και με τη συνδρομή, του Ε.Ο.Τ.και του ΥΠ.ΠΟ, αποφάσισε, μονομερώς, να λειτουργήσει το Σπήλαιο, από 4 Αυγούστου 1990, κάτω από απίστευτα εμπόδια και τρικλοποδιές!!!
Αξίζει να σημειωθεί ότι, το Υπ. Πολιτισμού, σε έγγραφό του (αρ.345/1991), προς τη Δ/νση Εσωτερικών της Νομαρχίας Αχαΐας, αναφέρει ότι: ″Το Σπήλαιο των Λιμνών, είναι το καλύτερα οργανωμένο σε λειτουργία σπήλαιο, σ’ ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο…!″ Ενώ λοιπόν το Σπήλαιο λειτουργούσε, κανονικά, με ευθύνη της π. Κοινοτ. Καστριών, ο αείμνηστος τ. Νομάρχης Ν.Τάγαρης, λόγω των αφόρητων πολιτικών πιέσεων που δεχόταν, κωλυσιεργούσε, επί δύο περίπου χρόνια, την έκδοση απόφασης, για τη νόμιμη σύσταση της Επιχείρησης, αναγκάζοντας τους Καστριώτες να προσφύγουν στο Συμβούλιο Επικρατείας. Παρεμβαίνοντας, τότε, ο ΕΟΤ με έγγραφό του (αρ.524380/1992) γνωστοποίησε στην Νομαρχία Αχαΐας ότι, ″δεν συμφωνεί για τη σύσταση διακοινοτικής Επιχείρησης, διότι το Σπήλαιο είχε παραχωρηθεί, στην Κοινότητα Καστριών, με σύμβαση, που προέβλεπε τη σύσταση αμιγούς Κοινοτ. Επιχείρησης και όχι διακοινοτικής’’. Κατόπιν αυτού ο τ. Νομάρχης, με την με αρ. 24496/20-10-1992 απόφασή του, που δημοσιεύτηκε στο με αρ. 710/1992 ΦΕΚ, επικύρωσε, τελικά, όλες τις σχετικές αποφάσεις της π. Κοινότητας Καστριών, που παρέμεναν ″μουχλιασμένες″ στις ντουλάπες της Νομαρχίας. Το κωμικό είναι ότι ο ΣΔΟΕ επέβαλε και πρόστιμο 900 χιλ. δρχ., στην π. Κοινότητα, το οποίο εξόφλησε από έσοδα του Σπηλαίου, επειδή δεν είχε θεωρήσει τα νόμιμα βιβλία και στοιχεία, από αποκλειστική φυσικά ευθύνη της Νομαρχίας!!! Είναι γνωστό ότι, κατά τις περιόδους που το Σπήλαιο λειτούργησε, με την εποπτεία της π. Κοινότητας Καστριών (1990 – 92), αλλά και ως αμιγής Κοιν, Επιχείρηση (1993 -98), με προέδρους αυτής, διαδοχικά τον γράφοντα και τον αείμνηστο Χρήστο Γκλαβά, εκτελέστηκαν, με αυτοχρηματοδότηση σημαντικότατα έργα, όπως: α) Ολοκληρώθηκαν και εγκρίθηκαν, από το Κρατ. Αρχαιολ. Συμβούλιο, όλες οι εξειδικευμένες μελέτες, και προκηρύχτηκε πανελλήνιος αρχιτεκτ. διαγωνισμός, για την παραπέρα αξιοποίηση του Σπηλαίου και περιβάλλοντος χώρου, β) Έγιναν από την αρμόδια Εφορεία του ΥΠ.ΠΟ, συστηματικάς ανασκαφές, στον κάτω όροφο του Σπηλαίου. γ) Υλοποιήθηκε ″εκστρατεία’’ διαφημιστικής προβολής του Σπηλαίου. δ) Επεκτάθηκε, με χρηματοδότηση από ειδικό πρόγραμμα της ΕΟΚ, η τουριστική διαδρομή στο εσωτερικό του Σπηλαίου, ε) Δημιουργήθηκε εστιατόριο, στον χώρο αυτού, με σύμβαση παραχώρησης σε ιδιώτη.στ) Συντάχθηκε μελέτη για την δημιουργία Μουσείου παλαιοντολ/κών ευρυμάτων Σπηλαίου.ζ) Κατασκευάστηκε ο σκελετός του ξενώνα, στην κατάσταση που είναι σήμερα. η) Πλήθος άλλων έργων υποδομής και αξιοποίησης, τόσο στο σπήλαιο, όσο και στον οικισμό!
Η πείρα όμως έχει δείξει ότι, πολλά πράγματα που ξεκίνησαν, με πολύ καλές προθέσεις, καινοτόμους ιδέες και ωραία σχέδια, στην πορεία απαξιώθηκαν και κατέληξαν σε αφανισμό, λόγω ασυνέχειας και ασυνέπειας. Με το γνωστό νόμο «Καποδίστρια», που εφαρμόστηκε το 1998, στον οποίο ΚΑΚΩΣ -ΚΑΚΙΣΤΑ προσχώρησε η Κοινότητα Καστριών, παρόλο που η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ, αφενός μεν είχε δική της περιουσία και αφετάρου είχε σύμβαση με τον Ε.Ο.Τ. έως το 2004. η οποία στη συνέχεια παρατάθηκε μέχρι το 2045. Με την ένταξή της στον πρώην Δήμο Κλειτορίας, περίεργα σχέδια τέθηκαν σε άμεση εφαρμογή! Προφανής στόχος των υπευθύνων του Δήμου ήταν η άλωση και σταδιακή διάλυση της πρώην «Κοινοτ. Επιχείρησης Σπηλαίου Καστριών» και η δημιουργία νέας, με έδρα την Κλειτορία. Συγκεκριμένα: Παρόλο που με το νόμο ορίστηκε ότι, οι Κοινοτ. Επιχειρήσεις που είχαν συσταθεί, πριν την εφαρμογή του νόμου, θα εξακολουθήσουν τη λειτουργία τους, για τους σκοπούς που συστάθηκαν, με ευθύνη του Δήμου, αλλά με τον όρο το Δημοτ. Διαμέρισμα Καστριών να έχει την πλειοψηφία (4/7) στο Διοικητικό της Συμβούλιο, δυστυχώς αυτά δεν τηρήθηκαν. Όχι μόνο δεν υπήρξε ομαλή συνέχεια της επιχείρησης και υλοποίηση των σκοπών της, αλλά υπήρξε πλήρης στασιμότητα, ακύρωση αλλά και παράβαση του καταστατικού της. Διαπράχτηκαν, σειρά αυθαιρεσιών και ποινικές ακόμη παραβάσεις, από τα πρόσωπα που είχαν οριστεί «Θεματοφύλακες» των σκοπών και των συμφερόντων της Δημοτ. Επιχείρησης Σπηλαίου Καστριών, με ανυπολόγιστες και δυστυχώς ανεπανόρθωτες ζημιές, όχι μόνο για την ίδια την επιχείρηση, για τα Καστριά, και την ευρύτερη περιοχή. Στη συνέχεια, το 1998, οι τότε αμετροεπείς ‘’ανευθυνουπεύθυνοι’’ του Δήμου Κλειτορίας προχώρησαν στην μετατροπή της πρώην αμιγούς Κοινοτικής Επιχείρισης Καστριών «ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΩΝ ΛΙΜΝΩΝ», από ‘’ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ’’ σε ”ΚΟΙΝΩΦΕΛΗ” (Απόφ. Δημοτ. Συμβ. 245/2008), ώστε οι πόροι του Σπηλαίου, αντί επενδύονται στο ίδιο το Σπήλαιο, για την παραπέρα αξιοποίηση και προβολή του, στην ολοκλήρωση του Ξενώνα κ.ά. , να διασπαθίζονται για σκοπούς άσχετους με το Σπήλαιο (χορηγίες παντού, για την εξυπηρέτηση πελατειακών υποχρεώσεων, αλλά και σε γεύματα, χορούς κ.ά.). Με την εφαρμογή του Ν.3852/2010 ή Νόμου ‘’ΚΑΛΛΛΙΚΡΑΤΗ’’, με τον οποίο ο πρ. Δήμος Κλειτορίας απορροφήθηκε από τον ΔΗΜΟ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ, ο σημερινός Δήμος όχι μόνο διατήρησε την Επιχείρηση Σπηλαίου ως ‘’ΚΟΙΝΩΦΕΛΗ’’, αλλά την συγχώνευσε και με όλες τις Κοινωφελείς Επιχειρήσεις των άλλων Δημοτ. Διαμερισμάτων Καλαβρύτων, Αροανείας και Δάφνης, που καμία από αυτές δεν ήταν επικερδής!! Με την εφαρμογή τέλος του Νόμου 5056/2023, με τον οποίο καταργήθηκαν όλα τα Ν.Π.Δ.Δ. και οι Δημοτικές επιχερήσεις, η Κοινότητα Καστριών αδικήθηκε παράφορα και εζημίωσε ανεπανόρθωτα. Εάν η Κοινότητα Καστριών είχε παραμμείνει ανεξάρτητη και διέθετε τους πόρους του Σπηλαίου για την ολοκλήρωση του Ξενώνα, όπως έπραξε και με την κατασκευή του σκελετού η μονάδα αυτή θα λειτουργούσε από το έτος 2.000, προς όφελος όχι μόνο των Καστριών αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Πρέπει να επισημάνουμε εδώ ότι, με τον παραπάνω νόμο (5056), ο σημερινός Δήμος ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ, «ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΣΕ» και «ΟΙΚΙΟΠΟΙΗΘΗΚΕ» όχι μόνο τις καταθέσεις που, η Επιχείρηση Σπηλαίου Καστριών, είχε στις Τράπεζες περίπου 700.000 EURO, αλλά και τα αποθεματικά επίσης της Επιχείρησης, που ήταν πολλαπλάσια, ακόμη και τις περιουσίες που είχαν διαθέσει οι πτωχοί Καστριώτες, για τη δημιουργία τις Επιχείρησης του χωριού τους, περί τα είκοσι πέντε (25) στρέματα γης. Σημειώνουμε εδώ ότι οι Καστριώτες, εκτός από τα παραπάνω είχαν προσφέρει προσωπική εργασία, αλλά και δωρεές χρημάτων από αείμνηστο ομογενή Γ. ΚΟΚΚΑΛΗ ποσό 2.500.000 δρχ. και από τους Συλλόγους Καστριωτών περίπου 2.000.000 δρχ. ,σε τιμές 1986 -90!!! Ερωτάται λοιπόν ο Κύριος Δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο Καλαβρύτων: 1) Ποιος οφείλει να αποζημιώσει την Κοινότητα Καστριών , τόσο για την απώλεια της περιουσίας της, όσο και για την ανυπολόγιστη ζημιά που υπέστη, από τις παραπάνω άδικες πράξεις?? 2)Δεν έχει ουδεμία ηθική, αν όχι και υλική, υποχρέωση ο Δήμος, απέναντιι στην Κοινότητα Καστριών, να ολοκληρώσει, ανταποδοτικά, το παραπάνω φάντασμα που προσβάλει το χωριό και την περιοχή??? Εναλλακτικά, δεν μπορεί ο Δήμος, σε συνεργασία με την ΠΕΡΙΦΕΡΙΑ ΔΥΤ. ΕΛΛΑΔΑΣ, να εντάξει την αποπεράτωσή του, σε κάποιο πρόγραμμα και στη συνέχεια να τον μισθώσει σε ιδιώτη, ώστε με το χρόνο να γίνει η απόσβεση της δαπάνης??
Μήπως οι λόγοι, που ο Δήμος Καλαβρύτων αδιαφορεί, είναι τοπικιστικοί και προβάλλει ως αιτιολογία τη δήθεν ασύμφορη ολοκλήρωση του Ξενώνα, για να μη φεύγουν οι επισκέπτες από την έδρα του Δήμου και μετακινούνται προς το Σπήλαιο, γιατί θα πάνε για φαγητό στους Λουσούς στις Πηγές Αροανείου ή στην Κλειτορία, στην Δάφνη ή και στα Τριπόταμα???
Αφού λοιπόν ο Δήμος Καλαβρύτων αδυνατεί να ολοκληρώσει τον παραπάνω Ξενώνα -φάντασμα, που βρίσκεται πάνω στον επαρχιακό δρόμο Καλαβρύτων – Κλειτορίας – Τριπόλεως, κοντά στο Χιονοδρομικό και στην Κλειτορία, ας τον παραχωρήσει, μαζί φυσικά με το Σπήλαιο σε ιδιώτη επιχειρηματία, με δημόσιο διαγωνισμό, να τον αποπερατώσει και να τον λειτουργήσει, για την ανάπτυξη της Νότιας περιοχής του Δήμου, η οποία υστερεί σε ανάπτυξη, έναντι της έδρας και χρόνο με τον χρόνο οδηγείται στην εγκατάλειψη και στην ερημοποίηση!! Καλάβρυτα δεν είναι μόνο το Φαράγγι του Βουραϊκού, με τον Οδοντωτό Σιδηρόδρομο και Χιονοδρομικό Κέντρο. Είναι και το μυθικό Σπήλαιο, είναι και οι Πηγές Αροανείου και Λάδωνα, είναι και η Κλειτορία με τον Αρχαίο Κλείτορα, οι Λουσοί με το Ναό της Αρτέμιδος, η Δάφνη, τα Τριπόταμα με τον Ερύνανθο και την Αρχαία Ψωφίδα και τόσα άλλα αξιοθέατα της Νότιας περιοχής του ενιαίου Δήμου Καλαβρύτων.
Θα ήθελα τέλος να διευκρινίσω ότι, το παρόν, δεν γράφτηκε από κάποια διάθεση αντιπαλότητας, αλλά κατά επιταγή συνείδησης και μόνο από αγάπη στον ευλογημένο τόπο μας.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β.ΓΚΛΑΒΑΣ τ. πρόεδρος Επιτροπής Αξιοποίησης Σπηλαίου Καστριών και του πρώτου Δ. Σ. Κοινοτικής Επιχείρησης Καστριών «Σπήλαιο Των Λιμνών»