Σήμερα 81 χρόνια μετά, τελέστηκε στα Καλάβρυτα πάνδημο μνημόσυνο για τους μάρτυρες της σφαγής.
Η επιμνημόσυνη δέηση τελέστηκε προεξάρχοντος του Μητροπολίτη Σερρών και Νιγρίτης κ. Θεολόγος συγχοροστατούντων των Μητροπολιτών Άρτης κ. Καλλίνικος, Αργολίδος κ. Νεκτάριος, του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Κερνίτης κ. Χρύσανθου, του Μητροπολίτη Ζνεπόλεως Βουλγαρίας κ. Ιωάννης και του Σεπτού Ποιμενάρχης μας, Μητροπολίτη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Ιερωνύμου.
Ακολούθησε μετάβαση με πομπή προς τον Τόπο Εκτέλεσης και εν συνεχεία, επιμνημόσυνη δέηση, προσκλητήριο εκτελεσθέντων από μαθητές των σχολείων, κατάθεση στεφάνων, σιγή ενός λεπτού και ανάκρουση του εθνικού ύμνου από τη Φιλαρμονική του Δήμου Καλαβρύτων, παρουσία του.
Ακολούθησε μετάβαση με πομπή προς τον Τόπο Εκτέλεσης και εν συνεχεία, επιμνημόσυνη δέηση, προσκλητήριο εκτελεσθέντων από μαθητές των σχολείων, κατάθεση στεφάνων, σιγή ενός λεπτού και ανάκρουση του εθνικού ύμνου από τη Φιλαρμονική του Δήμου Καλαβρύτων, Ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Θανάσης Κοντογεώργης με καταγωγή από Πριόλιθο και την Κέρτεζη εκπροσώπησε την ελληνική κυβέρνηση, την Βουλή των Ελλήνων η Βουλευτής και πρ. υφυπουργός κα Χριστίνα Αλεξοπούλου, ενώ το «παρών» έδωσαν και οι πρόεδροι του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος, της “Πλεύσης Ελευθερίας” Ζωή Κωνσταντοπούλου των “Σπαρτιατών” κ. Στίγκας και της Νέας Αριστεράς Αλέξης Χαρίτσης.
Εκπροσωπήσεις υπήρχαν από όλα τα κόμματα, από τις ένοπλες δυνάμεις και τα σώματα ασφαλείας.
Καθώς επίσης Δήμαρχοι Μαρτυρικών Πόλεων
Το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων
Αφορμή του ολοκαυτώματος των Καλαβρύτων ήταν η συντριπτική ήττα των Γερμανών από τον ΕΛΑΣ στη μάχη της Κερπινής (16-17/10/1943).
Ο γερμανικός στρατός με επικεφαλής τον Εμπερσμπέργκερ ξεκίνησε από την Τρίπολη, το Αίγιο και την Πάτρα με κατεύθυνση τα Καλάβρυτα. Στον δρόμο εκτέλεσαν αμάχους, λεηλάτησαν και έκαψαν δεκάδες χωριά.
Στις 9 Δεκεμβρίου 1943 η Βέρμαχτ παρατάχθηκε γύρω από τα Καλάβρυτα και όπως ήταν ακροβολισμένη δεν άφησε καμία διέξοδο διαφυγής.
Τέσσερις μέρες μετά την άφιξή τους στα Καλάβρυτα, στις 13 Δεκεμβρίου 1943, οι Γερμανοί συγκέντρωσαν στον προαύλιο χώρο του Δημοτικού σχολείου τους κατοίκους της κωμόπολης και διαχώρισαν τον ανδρικό πληθυσμό από τα γυναικόπαιδα και τους υπερήλικες. Στη συνέχεια τα γυναικόπαιδα και οι ηλικιωμένοι κρατήθηκαν στο εσωτερικό του σχολείου, ενώ οι άνδρες και οι έφηβοι άνω των 13 ετών οδηγήθηκαν στην Ράχη του Καππή στις παρυφές της κωμόπολης και εκτελέστηκαν.
Συνολικά, σύμφωνα με τους νεότερους ιστορικούς, εκτελέστηκαν 677 άμαχοι, από τους οποίους οι 499 στα Καλάβρυτα, και πυρπολήθηκαν περίπου 1.000 σπίτια σε πάνω από 50 χωριά. Μάλιστα, τα ναζιστικά στρατεύματα άρπαξαν και υλικά αγαθά, τρόφιμα αλλά και ζώα ώστε, σύμφωνα με την ηγεσία της Μεραρχίας, να στερήσουν από τους κατοίκους των χωριών τις προϋποθέσεις διαβίωσης.
Το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων αποτελεί την πιο βαριά περίπτωση εγκλήματος πολέμου στην Ελλάδα κατά την κατοχική περίοδο. Κανένας από τους υπευθύνους των εγκλημάτων αυτών δεν λογοδότησε στη δικαιοσύνη ενώ μέχρι και σήμερα ακόμα δεν έχει καταβληθεί καμιά απολύτως αποζημίωση από τη Γερμανία.
