Όσα χρόνια κι αν περάσουν, η παρακάτω μαρτυρία δε θα παύει, να Ζωντανεύει την Αιώνια Μνήμη, να Αποζητά τη Μεγάλη Υπόκλιση με Σεβασμό στους Αθάνατους Νεκρούς Μας, το Θαυμασμό μας και την Ευγνωμοσύνη μας στην Τότε Καλαβρυτινή Γυναίκα για τη Δύναμη, τη Θέληση, το Θάρρος, αλλά και να Στοιχειώνει τη Συνείδηση του Κόσμου, να κάνει την Ειρήνη να Δακρύζει, το Θεό να Χαμηλώνει τα Βλέφαρα!!!
… Εκεί, όπου ο πόνος
έθλιψε τη χαρά!..
Εκεί, όπου το γέλιο
πνίγηκε από την οδύνη!..
(θ.γ.θ.)
«..Η μανούλα μου η συγχωρεμένη είχε βρει τον πατέρα μου και κοίταγε να τον ξεπλακώσει απ’ τα σώματα που ’χαν πέσει πάνω του. Αγωνιζόταν η κακομοίρα… Θυμάμαι τα χεράκια της γεμάτα αίματα και μυαλά…
Κοιτάζω τον πατεράκο μου… Δεν τον θυμάμαι τραυματισμένο ∙ το προσωπάκι του – με τα ξανθιά του τα μαλλιά – όπως ήτανε, άθικτο. Μου λέει η μάνα μου:
ʺΠαιδάκι μου, πήγαινε προς τα πέρα, μη δεις το Θοδωράκη μας. Εγώ θα βάλω τον πατέρα σου πάνω στην κουβέρτα και θα τον κατεβάσωʺ.
Της είχε πει – βλέπεις – κάποιος διασωθείς, ότι το Θοδωράκη, λίγο πριν το μακελειό, τον έδιωξε ο πατέρας:
ʺΘοδωράκη, θα μας σκοτώσουνε, του είπε. Πήγαινε εσύ πίσω, μήπως γλιτώσειςʺ.
Προχώρησα, λοιπόν, πέρα απ’ τα πτώματα, στο κάτω μέρος που ’τανε αδειανό, ψάχνοντας στην άκρη, σ’ ένα ξερολάγκαδο.
Καθώς κοιτούσα κάτω στο λαγκάδι, βλέπω κάποιον να σηκώνεται, γεμάτος αγκάθια. Ήτανε ο Νικολαΐδης. Εγώ, μικρό παιδί τότε, θάρρεψα πως θα σηκωθούνε όλοι από κάτω…
Τράβηξα προς τα πάνω ∙ εκεί βρήκα το Θοδωράκη μας, πίσω – πίσω. Όπως έσκυψα να δω, άκουσα ένα ρόγχο. Ήταν ακόμα ζωντανός. Είχε ένα τραύμα μικρό, δίπλα στο σαγόνι… Η χαριστική ήτανε; Το αιματάκι έτρεχε πάνω στο παλτουδάκι του. Τρέχω να το πω στην μητέρα μου.
Είχε αρχίσει πια να νυχτώνει. Κατεβαίνοντας, βλέπω τα παιδιά εκεί που τα ’χαμε αφήσει.
ʺΠού είναι η μάνα μου;ʺ
ʺH μητέρα μας πάει τον πατέρα μας στο νεκροταφείοʺ.
Είχε πάρει τον πατέρα με την κουβέρτα και τον κατέβαζε σούρνοντας…»
(Μαρτυρία, Τρισεύγενης Νικολάου – Θανοπούλου, απόσπασμα, από το Βιβλίο του Δημοτικού Μουσείου Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, ʺΚραυγή, το γυναικείο βίωμα της Καλαβρυτινής τραγωδίαςʺ, σελ. 142-146, Καλάβρυτα 2014)
Ο Θεόδωρος Γ. Θανόπουλος είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός,τ. Σχολικός Σύμβουλος Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης με καταγωγή από τα Καλάβρυτα.
